Mỡ máu càng cao - nguy cơ mắc tai biến, đột quỵ càng lớn
Khi lượng mỡ trong máu cao hơn mức bình thường, khiến dòng lưu thông máu chậm chạp, lờ đờ, lâu dần tạo thành các mảng xơ vữa trong lòng mạch. Các mảng xơ vữa rơi xuống dòng chảy lưu thông máu gây hẹp lòng mạch, đồng thời có nguy cơ hình thành các cục máu đông, ngăn cản dòng máu đi nuôi các tế bào não bộ.
Sự nguy hiểm của mỡ máu cao: Tùy thành phần mỡ máu, tăng cholesterol, tăng triglycerid hay cả hai mà có những nguyên nhân khác nhau:
+ Cholesterol phần lớn được tổng hợp ở gan, một phần từ thức ăn. Tăng cholesterol máu do tổng hợp quá mức ở gan trong một số bệnh di truyền, bệnh về rối loạn chuyển hóa khác như đái tháo đường. Hoặc là do chế độ ăn nhiều cholessterol như mỡ động vật, lòng lợn gà, lòng đỏ trứng, bơ, thịt chó, bò, trâu, tôm. Ngoài ra còn liên quan tới thừa cân, béo phì và lười vận động.
Cholesterol xấu càng cao thì nguy cơ xơ vữa động mạch càng tăng, làm giảm lưu thông máu, kích thích hình thành cục máu đông. Một nguy cơ khác là mảng xơ vữa bong ra gây tắc mạch: tắc mạch vành gây nhồi máu cơ tim hoặc tắc mạch não gây đột quỵ thể nhồi máu.
+ Triglycerid tăng hay gặp nhất là do nghiện rượu, thừa cân béo phì, do các rối loạn gen gây bệnh di truyền, do ít vận động, hoặc mắc các bệnh chuyển hóa như tiểu đường, Hội chứng Cushing ..
Triglycerid tăng sẽ tích lại ở gan, gây gan nhiễm mỡ. Mức độ nhiễm mỡ từ nhẹ đến nặng cuối cùng dẫn đến xơ gan (là tình trạng đến nay chưa có thuốc đặc hiệu để) Nếu tăng quá cao triglycerid máu, có thể gây viêm tụy cấp tính.
Nếu cả 2 chỉ số cholesterol và triglyceride tăng thì nguy cơ này cao hơn gấp nhiều lần và thúc đẩy nhanh hơn quá trình xơ vữa động mạch.
Nếu người bệnh có chỉ số mỡ máu tăng cao cộng thêm một số yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch thì tỷ lệ gây tai biến đột quỵ gấp nhiều lần:
- Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng sinh gốc tự do, thay đổi cấu trúc nội mạch mạch máu làm tiền đề cho các mỡ máu bám vào thành mạch, các nghiên cứu cho thấy hút thuốc lá làm tăng 50% nguy cơ tử vong do vấn đề về tim mạch.
- Tăng huyết áp: Ở những người tăng huyết áp thì nguy cơ nhồi máu cơ tim tăng. Các nghiên cứu cho thấy xử lý và kiểm soát tốt huyết áp làm giảm nguy cơ đột quỵ và tai biến mạch máu não giảm rất đáng kể.
- Đái tháo đường: Đường huyết tăng cao làm tăng lắng đọng cholesterol tại thành mạch, làm gia tăng các mảng xơ vữa tại thành động mạch, giảm khả năng đàn hồi của mạch máu, tạo cơ hội thuận lợi cho các cục máu đông hình thành, có thể gây bít tắc mạch máu. Thêm vào đó, mảng xơ vữa cũng có thể mất ổn định, vỡ ra và di chuyển trong lòng mạch, làm ngưng trệ dòng máu gây ra đột quỵ nhồi máu não.
Để phòng ngừa đột quỵ, chỉ dùng thuốc giảm mỡ máu thôi thì vẫn chưa đủ. Bên cạnh việc uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh cần tuân thủ lối sống lành mạnh, không thức khuya, hạn chế rượu bia, không hút thuốc lá, xây dựng một chế độ ăn uống, tập luyện thể dục thể thao hợp lý và định kỳ 6 tháng đi kiểm tra sức khỏe một lần.
CHÍNH ANH (Tổng hợp)
